Với đặc thù là địa phương có hơn 46% người dân tộc thiểu số hiện đang sinh sống trên địa bàn quận 11, do vậy công tác dân tộc tại Quận 11 luôn được quan tâm chú trọng. Thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc, Quận 11 đã và đang tiếp tục tập trung các nguồn lực, triển khai thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp nhằm tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế; phát triển kinh tế song song với thực hiện các chính sách an sinh xã hội, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân trên địa bàn quận.
Đối với đồng bào người Hoa, thực hiện các chủ trương, chính sách về công tác dân tộc, cộng đồng người Hoa ngày càng an tâm, phấn khởi, mạnh dạn đầu tư phát triển kinh tế, phát huy thế mạnh, tiềm năng sản xuất kinh doanh, nâng cao trình độ dân trí, gìn giữ truyền thống văn hóa dân tộc, sinh hoạt tín ngưỡng dân gian; tích cực tham gia các hoạt động tại địa phương, thực hiện nghĩa vụ công dân; đóng góp xây dựng cộng đồng, các phong trào nhân đạo, từ thiện, tương trợ giúp đỡ người nghèo, hỗ trợ học sinh nghèo hiếu học,... Đối với đồng bào dân tộc Chăm, Khmer và các dân tộc khác, Quận tập trung thực hiện đầy đủ và kịp thời các chính sách về y tế, giáo dục, dạy nghề, tạo việc làm, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc.
.JPG)
Ảnh: Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số Quận 11
Công tác xây dựng lực lượng chính trị nòng cốt trong cộng đồng dân tộc được Quận đặc biệt quan tâm chú trọng, phát huy vai trò người có uy tín trong đồng bào dân tộc, thường xuyên gặp gỡ, đối thoại, trao đổi về chủ trương chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước; công tác phát triển đoàn viên, hội viên, đảng viên người dân tộc được quan tâm thực hiện. Đặc biệt, cộng đồng các dân tộc thiểu số ngày càng nhận thức đầy đủ hơn về các chủ trương, chính sách của Đảng đối với các dân tộc thiểu số; nâng cao ý thức, trách nhiệm của công dân trong việc chấp hành tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Tính đến nay, hầu hết các nhiệm vụ trong Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc trên địa bàn quận được ban hành thành các chính sách cụ thể như: Giảm nghèo bền vững; chính sách hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số thuộc diện hộ nghèo và hộ cận nghèo trên địa bàn đặc biệt khó khăn; các chính sách hỗ trợ đặc thù dành cho đồng bào dân tộc thiểu số của Thành phố Hồ Chí Minh như: Chính sách miễn học phí đối với học sinh người Khmer, người Chăm từ mẫu giáo đến trung học phổ thông (kể cả giáo dục thường xuyên) tại các cơ sở giáo dục từ năm học 2013 – 2014 đến năm học 2019 – 2020; Chính sách hỗ trợ chi phí học tập đối với sinh viên người dân tộc thiểu số là thành viên hộ nghèo, hộ cận nghèo chuẩn nghèo giai đoạn 2014 – 2020 đang học tại các cơ sở giáo dục đại học; Chính sách hỗ trợ chi phí học tập cho học viên cao học, nghiên cứu sinh là người dân tộc thiểu số giai đoạn 2016 – 2020;
.JPG)
Ảnh: Nghệ nhân nhân dân Trương Hán Minh thể hiện bút pháp với chủ đề Sen giới thiệu về loại hình nghệ thuật tri thức dân gian
Chính sách đào tạo nghề, tạo việc làm cho người dân tộc thiểu số trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2016 – 2020; Chính sách đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài giai đoạn 2016 – 2020; Chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số; Hỗ trợ học bổng cho học sinh, sinh viên người người dân tộc thiểu số nghèo, cận nghèo hiếu học; 100% các hộ dân tộc được gắn đồng hồ điện, nước; Cấp thẻ bảo hiểm y tế…
Thực hiện đầy đủ và kịp thời các chính sách miễn giảm học phí và giảm đóng góp quỹ xây dựng trường lớp đối với con em đồng bào dân tộc ở các cấp học phổ thông; hỗ trợ chi phí học tập cho học sinh, sinh viên là thành viên hộ nghèo và hộ cận nghèo cho 1468 sinh viên với tổng số tiền 917 triệu đồng. Ngoài ra, quận đã vận động, quyên góp các mạnh thường quận tặng học bổng, tặng quần áo, cặp, tập, sách, hỗ trợ các suất ăn, bánh trung thu, quà tết nhân dịp tết cổ truyền cho các em học sinh đồng bào dân tộc thiểu số. Hiện nay, toàn quận có 20 lớp tăng cường tiếng Hoa với 937 học sinh. Bên cạnh đó, có 4 trung tâm Hoa văn được Sở Giáo dục và Đào tạo cấp phép tổ chức các lớp tiếng Hoa như trung tâm: Phạm Văn Hai, Thái Phiên, Hòa Bình, Hàn Hải Nguyên.
Bên cạnh phát triển kinh tế, việc chăm lo đời sống, đảm bảo an sinh xã hội cho nhân dân trên địa bàn quận luôn được Đảng, Chính quyền quan tâm chỉ đạo thực hiện, ngoài nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, các ngành, các cấp, Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể thông qua thực hiện chủ trương xã hội hóa, phát huy mọi nguồn lực xã hội đẩy mạnh thực hiện chương trình “Giảm nghèo bền vững”, thực hiện lồng ghép nhiều chính sách đảm bảo an sinh xã hội, chăm lo cho dân nghèo, trong đó chú trọng đầu tư hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số nâng cao mức sống.
Trong các dịp lễ, tết Quận ủy - Ủy ban nhân dân - Ủy ban Mặt trận và các đoàn thể, Ủy ban nhân dân 16 phường tổ chức chăm lo cho các gia đình diện chính sách, có công cách mạng, đồng bào dân tộc thiểu số, các đối tượng khó khăn trên địa bàn quận với số tiền trên 10 tỷ đồng. Về công tác giảm nghèo bền vững đã đạt một số kết quả khả quan. Trải qua 02 giai đoạn (2014 - 2015) và (2016 - 2018), hộ nghèo giảm bình quân hàng năm 914 hộ, trong đó có 354 hộ dân tộc thiểu số, tỉ lệ bình quân kéo giảm 1,8% năm; hộ cận nghèo giảm bình quân hàng năm 945 hộ, trong đó có 362 hộ dân tộc thiểu số, tỉ lệ bình quân kéo giảm 1,6% năm. Bước sang giai đoạn 2019 - 2020, tính đến ngày 30/5/2019, toàn quận có 506 hộ nghèo, trong đó có 214 hộ dân tộc thiểu số (tỉ lệ 0,98%) và 1.198 hộ cận nghèo (tỉ lệ 2,22%) so với tổng số hộ dân., trong đó có 436 hộ dân tộc thiểu số.
Công tác đào tạo nghề cho người lao động trên địa bàn được đặc biệt quan tâm. Kết quả, quận giới thiệu việc làm cho 68.029 lao động, trong đó có 23.810 người dân tộc thiểu số, hoàn thành chỉ tiêu giới thiệu và giải quyết việc làm. Từ những kết quả đạt được nêu trên, đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các dân tộc được nâng lên rõ rệt, thu hút các nguồn lực xã hội tham gia phát triển kinh tế gắn với giải quyết việc làm, chăm lo đời sống, sức khoẻ cho nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội.
Bên cạnh đó, các hoạt động văn hóa văn nghệ, chương trình thông tin lưu động được tổ chức thường xuyên tại các khu dân cư đã góp phần đáp ứng yêu cầu chăm lo đời sống tinh thần, nhu cầu giải trí đồng bào các dân tộc đặc biệt là đồng bào người Hoa. Hàng năm Trung tâm Văn hóa, Trung tâm Thể dục - Thể thao liên kết với các đơn vị tổ chức nhiều loại hình hoạt động văn hóa như “Hội thi đơn ca tiếng Hoa”, “Liên hoan nghệ thuật Lân - Sư - Rồng”, tổ chức sinh hoạt Câu lạc bộ “Ngôi sao ca nhạc Hoa”, hội thi thời trang các dân tộc; duy trì biểu diễn 2 suất/tuần do Đội cổ nhạc Hoa Thắng Lợi biểu diễn, tạo thành nếp sinh hoạt giao lưu ca hát của đồng bào Hoa. Hoạt động văn hóa - nghệ thuật của đồng bào các dân tộc luôn được các cấp, các ngành quan tâm; các hoạt động lễ hội, sinh hoạt văn hóa trong đời sống của đồng bào các dân tộc được duy trì, tạo điều kiện phát triển tốt như: Tết Nguyên đán, Tết Nguyên Tiêu, Tết Trung thu của đồng bào Hoa, tết Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer và Lễ hội Ramadan Kate của đồng bào Chăm....
Nổi bật trong cộng đồng người Hoa có gương điển hình người có uy tín trong đồng bào dân tộc như Thượng tọa Thích Duy Trấn - Trụ trì chùa Liên Hoa đã vận động phật tử tiết kiệm không đốt vàng mã khi cúng viếng. Mỗi năm số tiền Thượng tọa tiết kiệm được từ việc vận động phật tử không đốt vàng mã là 2 tỷ đồng, đóng góp vào Quỹ vì người nghèo địa phương để chăm lo cho các trường hợp khó khăn. Các vị mạnh thường quân cùng với các vị chức sắc trong các cơ sở tôn giáo rất nhiệt tình trong việc ủng hộ các nguồn quỹ do Mặt trận và các đoàn thể phát động như: quỹ “Vì người nghèo”, quỹ “Vì Trường Sa thân yêu – Vì tuyến đầu Tổ quốc”, chăm lo học bổng cho học sinh, sinh viên nghèo hiếu học,.. Qua đó đã có nhiều vị nhân sĩ, chức sắc tôn giáo, doanh nghiệp người Hoa đã được tôn vinh và được nhận những phần thưởng cao quý của Nhà nước như Nghệ nhân nhân dân. Huân chương Lao động, Bằng khen của Thủ tướng…về những thành tích trong quản lý kinh tế, lao động, học tập và những hoạt động từ thiện xã hội, điển hình như: ông Lương Tấn Hằng - Giám đốc Công ty TNHH nghệ thuật Hằng Anh, ông Trương Hán Minh - họa sĩ đã được Nhà nước tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, ông Châu Huệ Bang - Trưởng ban hộ tự chủa Khánh Vân Nam viện là gương điển hình về công tác từ thiện; ông Hàng Vay Chi - Chủ tịch Hội Doanh nghiệp quận, ông Kao Siêu Lực - Giám đốc DNTN bánh kẹo Á Châu là những doanh nhân thành đạt và có nhiều đóng góp từ thiện, giải quyết việc làm cho đồng bào các dân tộc tại địa phương.
Ông Vương Bái Xuyên, nguyên Hiệu trưởng Trường Tiểu học Phạm Văn Hai, chia sẻ về những đóng góp của mình cho hoạt động Hoa ngữ ở địa phương: “là người đã duy trì và phát triển hoạt động của Trung tâm Hoa văn Khải Tú để dạy ngôn ngữ Hoa cho các em học sinh tại trường cũng như cộng đồng người Hoa khi có nhu cầu, đến nay Trung tâm Hoa văn Khải Tú đã trở thành một trong các Trung tâm Hoa văn lớn của quận 11 dưới sự bảo trợ của Hội bảo trợ Hoa văn mà tôi là một trong những thành viên sáng lập. Thông qua hoạt động của Trung tâm Hoa văn Khải Tú, các em được học ngôn ngữ Hoa song song với âm nhạc, nghệ thuật trang trí, ẩm thực truyền thống của dân tộc Hoa, qua đó góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc Hoa trong cộng đồng dân cư và nhận được sự đồng thuận, ủng hộ của các bậc phụ huynh, các vị mạnh thường quân. Việc địa phương tạo điều kiện thuận lợi cho tôi cũng như cộng đồng người hoa đang sinh sống trên địa bàn khiến cộng đồng người Hoa ngày càng an tâm, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, chính quyền, đó là kết quả lớn mà địa phương đã mang lại trong việc thực hiện chính sách dân tộc thời gian qua”.
Để bảo tồn và phát huy các bản sắc văn hóa dân tộc trên địa bàn, nổi bật trong thời gian qua phải kể đến Đội Lân – Sư – Rồng Hằng Anh Đường. Ông Hằng Anh Đường – Nghệ nhân nhân dân vừa được Chủ tịch nước phong tặng vào tháng 4/2019, chia sẻ: “Để hình thành một đội lân – sư – rồng là cả một quá trình gian khó, từ việc tuyển chọn người cho đến tập luyện và kinh phí đầu tư cho đoàn, việc này đòi hỏi sự tâm huyết của người trưởng đoàn. Đoàn Hằng Anh Đường hiện nay là ngôi nhà lớn của hơn 50 thành viên tuổi từ 13-37 và đa số là trẻ cơ nhỡ, có hoàn cảnh khó khăn… nhưng chính niềm đam mê nghệ thuật đã kéo các em xích gần lại với nhau. Ở đội lân Hằng Anh Đường các em được quan tâm dạy dỗ về ý thức, nhân cách sống, phát huy tố chất võ thuật, âm nhạc, tránh xa các tệ nạn và mong muốn duy nhất của tôi là làm sao để các em có cuộc sống tốt hơn và cũng là để duy trì loại hình nghệ thuật dân gian, nét đẹp văn hóa truyền thống của cộng đồng người Hoa sao cho phù hợp với thuần phong mỹ tục của người Việt Nam”.
Hiện nay, toàn quận có 374 người (trong đó có 195 người dân tộc Hoa) có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số được UBND Thành phố công nhận. Người uy tín đã phát huy tốt vai trò là hạt nhân, tạo được sự đoàn kết gắn bó giữa các đồng bào các dân tộc với nhau, góp phần đấu tranh ngăn chặn các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Nhìn chung, việc triển khai thực hiện các chủ trương, chế độ, chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số đã được Quận ủy, Ủy ban nhân dân quận chỉ đạo xuyên suốt, kịp thời; tăng cường sâu sát cơ sở để gặp gỡ, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của quần chúng; đúc kết kinh nghiệm từ thực tiễn để tiến hành xây dựng, điều chỉnh, bổ sung phương thức tuyên truyền, vận động đối với đồng bào các dân tộc thiểu số, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, công tác dân tộc trong tình hình mới. Trong công tác dân tộc từ nay đến năm 2024, từ thực tiễn trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, trên cơ sở một số bài học kinh nghiệm trong quá trình thực hiện chính sách dân tộc trên địa bàn, Quận 11 tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tuyên truyền, giáo dục, hướng dẫn cho đồng bào hiểu rõ quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về dân tộc là “Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tương trợ, giúp nhau cùng phát triển” qua đó tạo sự phấn khởi, tin tưởng cho đồng bào các dân tộc.
Phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, anh dũng, kiên cường trong đấu tranh giành độc lập dân tộc, bảo vệ Tổ quốc; với sự nỗ lực vượt qua khó khăn để phát triển kinh tế, văn hóa xã hội, chúng ta tin tưởng rằng đồng bào các dân tộc sẽ chung sức chung lòng cùng với Đảng, chính quyền đoàn kết xây dựng Quận 11 ngày càng phát triển.