69 năm Quốc hội Việt Nam
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, trong phiên họp đầu tiên của Hội đồng Chính phủ vào ngày 03/09/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề nghị Chính phủ tổ chức càng sớm càng tốt cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên của dân tộc.
Ngày 8/9/1945, Người ký Sắc lệnh số 14 triệu tập Quốc dân Đại hội và quy định những nét lớn về tổ chức bầu cử Quốc hội.
Ngày 16/9/1945, Người chủ tọa phiên họp Hội đồng Chính phủ, thông qua Sắc lệnh Tổng tuyển cử và ấn định ngày Tổng tuyển cử là ngày 23/12/1945.
Để công việc chuẩn bị được chu đáo hơn, ngày 18/12/1945, Người đã ký Sắc lệnh hoãn cuộc Tổng tuyển cử đến ngày 6/1/1946.
Ngày 17/10/1945, Người ký Sắc lệnh ấn định thể lệ Tổng tuyển cử. Cùng ngày, báo Cứu quốc số 69, đã đăng bức thư của Người gửi Ủy ban nhân dân các kỳ, tỉnh, huyện và làng với những lời nhắn nhủ tâm huyết đối với cán bộ và nhân dân: “…Chúng ta phải hiểu rằng, các cơ quan của Chính phủ từ toàn quốc đến các làng đều là công bộc của dân, nghĩa là để gánh việc chung cho dân, chứ không phải để đè đầu dân như trong thời kỳ dưới quyền thống trị của Pháp, Nhật.
Việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm.
Việc gì hại đến dân, ta phải hết sức tránh…”
Cũng trên báo Cứu quốc lúc bấy giờ có đăng Nghị quyết của nhân dân ngoại thành Hà Nội về việc cụ Hồ Chí Minh không phải ra ứng cử và suy tôn Người làm Chủ tịch vĩnh viễn nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Bác Hồ đọc báo, tủm tỉm cười.
Cũng trong thời gian đó, Người còn nhận được điện của nhân dân Nghệ An mời về ứng cử ở tỉnh nhà. Một số tỉnh khác cũng có nguyện vọng như thế.
Ngày 15/12/1945, báo Cứu quốc số 118, có đăng bức thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào ngoại thành Hà Nội: “Tôi rất cảm động thấy toàn thể đồng bào ngoại thành Hà Nội đã có lòng quá yêu tôi, mà quyết nghị tôi không phải ra ứng cử trong kỳ Tổng tuyển cử sắp tới. Nhưng tôi là một công dân nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nên không thể vượt qua thể lệ Tổng tuyển cử đã định. Tôi đã ứng cử ở thành phố Hà Nội, nên không thể ra ứng cử ở nơi nào khác nữa…”
Ngày 5/1/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi dân đi bỏ phiếu:
“Ngày mai mồng 6/1/1946!
Ngày mai là một ngày sẽ đưa Quốc dân ta lên con đường mới mẻ.
Ngày mai là một ngày vui sướng của đồng bào ta, vì ngày mai là ngày Tổng tuyển cử, vì ngày mai là một ngày đầu tiên trong lịch sử Việt Nam mà nhân dân ta bắt đầu hưởng dụng quyền làm chủ của mình.
Ngày mai, dân ta sẽ tỏ cho các chiến sĩ ở miền Nam rằng: Về mặt trận quân sự, thì các chiến sĩ dùng súng đạn mà chống quân thù. Về mặt chính trị, thì nhân dân dùng lá phiếu mà chống với quân địch. Một lá phiếu cũng có sức lực như một viên đạn…
Ngày mai, dân ta sẽ tự do lựa chọn và bầu ra những người xứng đáng thay mặt cho mình và gánh vác việc nước.
Ngày mai, người ra ứng cử thì đông, nhưng số đại biểu thì ít, lẽ tất nhiên, có người được cử, có người không được cử.
Những người trúng cử sẽ phải ra sức giữ vững nền độc lập cho Tổ quốc, ra sức mưu sự hạnh phúc cho đồng bào. Phải luôn nhớ và thực hành câu: Vì lợi nước, quên lợi nhà; vị lợi chung, quên lợi riêng…
Ngày mai, tất cả các bạn cử tri đều phải nhớ đi bầu cử.
Ngày mai, mỗi người đều nên vui vẻ hưởng quyền lợi của một người dân độc lập, tự do”.
Chiều ngày 5/1/1946, tại buổi Lễ ra mắt của các ứng cử viên trước đoàn thể, nhân dân Hà Nội tổ chức tại Việt Nam học xá, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thay mặt các ứng cử viên, phát biểu ý kiến: “Từ xưa đến nay, toàn quốc chưa bao giờ tuyển cử vì xưa dân chưa bao giờ làm chủ mình, xưa dân phải nghe lời vua quan, sau phải nghe thực dân Pháp. Vừa rồi đây, ta vừa tranh được độc lập. Một số ít người, chỉ một số ít thôi, đã quên cái công khó nhọc của dân chúng. Ta đã phải hy sinh nhiều mới có cái quyền cầm lá phiếu ngày nay đó. Cụ Phan Đình Phùng, cụ Hoàng Hoa Thám đã khó nhọc về cái quyền dân chủ ấy lắm. Biết bao người đã bị bắn, bị chém, đã đeo cái tên chính trị phạm và bị nhất đầy các nhà tù Sơn La, Côn Đảo, Ban Mê Thuột… mới đòi được cái quyền bầu cử ngày nay…”
Chủ tịch Hồ Chí Minh quay sang phía các ứng cử viên, nhắn nhủ: “Làm việc nước bây giờ là hy sinh, là phấn đấu, quên lợi riêng mà nghĩ lợi chung…”
Hướng về phía cử tri, Người nói: “Những ai muốn làm quan cách mạng thì nhất định không nên bầu. Ngày mai, không ai ép, không ai mua, toàn dân sẽ thực hiện cái quyền dân chủ ấy”.
Tiếng vỗ tay, hoan hô như sấm dậy. Sau đó, đồng bào vây quanh Chủ tịch Hồ Chí Minh, lưu luyến tiễn Người ra về.
Đáp lại Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, bằng cả ý chí sắt đá của một dân tộc quyết tâm bảo vệ nền độc lập, tự do vừa giành được, toàn thể cử tri từ Bắc chí Nam, từ nông thôn đến thành thị, từ miền xuôi đến miền ngược, đã dành trọn cho ngày lịch sử vĩ đại - ngày 6/1/1946: toàn dân đi bỏ phiếu. Hàng triệu cử tri trong cả nước ghi lòng tạc dạ những Lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, hồ hỡi, phấn khởi làm tốt nhiệm vụ công dân của mình để lựa chọn những người đại diện thật xứng đáng trong cơ quan quyền lực cao nhất của đất nước. Cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội khóa đầu tiên của nước ta là một ngày hội lớn của dân tộc.