Đối với người Việt ta, bút là công cụ thiêng liêng gắn bó với cuộc sống, là biểu tượng của trí tuệ và tâm hồn… Mọi tầng lớp của xã hội, biết viết hay không biết viết- đều coi trọng và tham gia tục lệ khai bút bằng nhiều hình thức khác nhau. Trước đây, công việc sắm tết dù bộn về trăm thứ, người ta vẫn không bao giờ quên mua một cây bút, một thỏi mực, mấy tờ giấy lụa tiên, hồng đào chuẩn bị cho khai bút đầu năm.
Có người xem lịch chọn ngày, nhưng phần đông thì cứ sáng mồng một tết, sau lễ cúng gia tiên, liền trang trọng đem bút mực mới ra khai bút. Đây là giây phút lòng người trong sáng nhất, cầm bút viết lên những cảm xúc, ước mơ, chí nguyện về mọi điều tốt đẹp trong cuộc sống riêng, chung, hòa hợp với xã hội và thiên nhiên. Viết xong, ngắm lại, lòng đầy hưng phấn, yêu đời, tin tưởng, đem dán lên nơi trang trọng nhất, hoặc cạnh chỗ thường ngồi tiếp khách, hoặc ở cửa ra vào như một lời cầu chúc, một câu nhắc nhỡ, một điều hẹn ước trong cả một năm mới trên đường đời hướng về phía trước.
Sau cách mạng Tháng Tám, đặc biệt nhất, mà có lẽ chỉ có ở Việt Nam ta là: Bác Hồ kính yêu của chúng ta, lúc sinh thời, Tết nào cũng có thơ chúc tết đồng bào, chiến sĩ cả nước. Những bài khai bút tuyệt vời ấy như tiếng gọi của non sông, đất nước… Trong những mùa xuân ấy, nhiều người khai bút bằng cách nắn nót chép lại thơ Bác thật đẹp lên bìa, lên bảng, lên vải… trang trọng bên chân dung Bác để lên bàn thờ Tổ quốc nơi cơ quan, đơn vị…
Vui tết, đón xuân Canh Dần, nức lòng phấn khởi trước những đổi mới lớn lao của quê hương, đất nước, tôi hình dung hơn 80 triệu đồng bào ta đang khai bút- bút hoa, bút thần, bút thép, với những nét chân phương, mỗi người đang viết đậm lên trang mới của đời mình những lời vàng Bác dạy từ ngày đầu Cách mạng Tháng Tám: cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”, “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết- Thành công, thành công, đại thành công”
… Tôi hồi tưởng lại bao lần khai bút trong đời mình, bâng khuâng nghĩ về một tục lệ cổ kính, một thuần phong mỹ tục, một nét đẹp văn hóa của Tết cổ truyền dân tộc mãi mãi còn đó…